Revalidatie COVID-19

Onze fysiotherapeuten Wout van de Steeg, Joep van den Munckhof en Malou Fransen hebben onlangs de e-learning ’revalidatie coronapatiënten’ succesvol afgerond. Zij hebben het certificaat behaald en beschikken over alle benodigde kennis omtrent de eerstelijns revalidatie van patiënten die een besmetting met het coronavirus hebben doorgemaakt. In de loop van maart 2020 werd duidelijk dat de fysiotherapeutische zorg grotendeels tot stilstand kwam door de coronacrisis. Tegelijkertijd ontstond vraag naar de manier waarop fysiotherapeuten een rol kunnen spelen in de behandeling van coronapatiënten. Fysio Jansen is zich vanaf dat moment gaan inzetten om revalidatie van coronapatiënten in de eerste lijn praktijk mogelijk te maken. COVID-19 is de afkorting van ‘COronaVIrus Disease 2019’. SARS-CoV-2 is het virus dat de ziekte veroorzaakt. Het virus wordt van persoon tot persoon overgedragen via druppels die zich door de lucht verspreiden vanuit de neus, keel of longen tijdens hoesten en/of niezen. COVID-19 heeft een enorme impact op onze samenleving, in het bijzonder op de coronapatiënten en hun naasten. Een deel van deze patiënten komt in het ziekenhuis terecht, soms op de intensive care (IC). Anderen maken de ziekte thuis door. Veel patiënten blijken na genezing van het virus ernstig verzwakt. Lang niet alle patiënten zullen klinisch moeten revalideren. Wij als fysiotherapeuten zijn de eerst aangewezen zorgverleners voor het herstel en de opbouw van fysieke capaciteit.

Fysieke klachten waar een coronapatiënt last van kan hebben zijn:

• Spierzwakte (denk hierbij naast de grotere spiergroepen ook aan romp, slik- en ademhalingsspieren)
• Conditieverlies
• Gewrichtsklachten
• Vermoeidheid
• Balansproblemen

Het is de aanbeveling dat binnen een week na ontslag uit het ziekenhuis fysiotherapie wordt opgestart. Na opname in het ziekenhuis en/of revalidatiecentrum kan je met een verwijzing vanuit het ziekenhuis, maar ook zonder verwijzing of via de huisarts bij ons in behandeling komen. Het doel is om patiënten die van het coronavirus genezen (maar nog niet hersteld) zijn te helpen om weer op krachten te komen, deel te laten nemen aan het dagelijks leven en in staat te stellen werk, sport en hobby’s weer op te pakken. Voor veel patiënten gaat dit verder dan alleen fysiek trainen, omdat een opname op de IC en/of thuisisolatie verschillende gevolgen kan hebben. Patiënten die herstellende zijn na een Corona infectie kunnen diverse problemen ondervinden zoals functionele, emotionele en maatschappelijke problemen.

Op basis van de klachten die een patiënt kan ondervinden richten wij onze behandeling op een drietal profielen:

• Longfunctie (o.a. kortademigheid en benauwdheid)
• Fysiek functioneren (o.a. kracht, conditie, balans, ADL)
• Mentaal functioneren (o.a. geheugen, concentratie, angst, depressie)

In de loop van de tijd neemt de frequentie van de fysiotherapeutische behandelingen af en nemen de bewegingsactiviteiten die de patiënt zelfstandig uitvoert in frequentie en omvang toe. Echter, het is op dit moment nog niet bekend wat de verwachte hersteltijd is van een coronapatiënt. De duur van dit herstelproces zal mede afhangen van de ernst en duur van het ziekteproces en/of ziekenhuisopname.

Patiënten die een corona infectie hebben (gehad) kunnen last hebben van verschillende soorten klachten. Naast luchtweg problematische klachten en een verminderd fysiek functioneren, kan er bijvoorbeeld sprake zijn van voedingsproblemen. Dit kan leiden tot problemen met het oppakken van de dagelijkse bezigheden en soms ook tot beperkt resultaat van de fysiotherapeutische behandeling. Daarom werkt Fysio Jansen samen met Diëtistenpraktijk Sleegers. Mensen die lang en ernstig ziek zijn geweest en/of opgenomen zijn geweest op de IC, verliezen vaak onbedoeld gewicht. Inflammatie (ontsteking), inactiviteit en verminderde voedingsinname veroorzaken een forse afbraak van spiermassa, tijdens een IC opname kan het verlies zelfs oplopen tot meerdere kilo’s per week. Het is bekend dat afbraak van spiermassa snel gaat terwijl de opbouw ervan veel tijd en moeite kost én een optimale balans van voeding en beweging vereist. Ondervoeding kan leiden tot spierfalen. Dit heeft een grote impact op de kwaliteit van leven en verhoogt de kans op bijkomende complicaties. Hoe eerder dit probleem wordt herkend, hoe beter het kan worden behandeld. Afhankelijk van de ernst van de ondervoeding kan onze diëtiste samen met de patiënt een persoonlijk voedingsplan opstellen en eventueel een keuze maken om medische voeding in te zetten zoals drink- of sondevoeding.

Fysieke klachten waar een coronapatiënt last van kan hebben met betrekking tot voeding zijn:

• Geurverlies
• Smaakverlies
• Slikproblemen
• Kauwproblemen
• Verminderde voedselinname
• Niet kunnen eten door vermoeidheidsklachten

Fysiotherapie en dieetbehandeling bij patiënten met of herstel van Covid-19 (met of zonder ziekenhuis opname) draagt bij aan een goed gewicht en een gunstige lichaamssamenstelling c.q. opbouw van spiermassa. Daarom is een goede multidisciplinaire samenwerking van groot belang!