Bij veel aandoeningen zal u worden voorgesteld om te zwachtelen. Dit is het aanbrengen van een drukverband om uw arm of been om het oedeem (vocht) wat zich heeft opgehoopt te doen verdwijnen. De medische term voor zwachtelen is: Ambulante Compressie Therapie (ACT).
Wat doet de zwachtel?
Door een arm/been in te zwachtelen wordt via de huid gecontroleerde druk uitgeoefend op de oppervlakkige bloedvaten, de aderen. Het bloed wordt daardoor gedwongen, via dieper tussen de spieren gelegen aderen, terug naar het hart te stromen. Uitoefening van druk is een belangrijk onderdeel van de behandeling bij aandoeningen die worden veroorzaakt door problemen in de oppervlakkige bloedvaten (spataderen, aderontsteking) of bij problemen in het diepe vaatsysteem (trombose). Bij oedeem wordt met diezelfde gecontroleerde druk op de huis ook lymfevocht gestimuleerd om zich via de lymfecapillairen af te laten voeren.
Door zwachtelen wordt zo het vocht in de weefsels meegezogen met de versnelde bloedstroom in de aderen, waardoor het oedeem versneld wordt afgevoerd. Uiteindelijk plast u dit teveel aan vocht weer uit.
Zwachtelen bij lymfoedeem heeft dus 2 effecten:
1) de druk van de zwachtel zorgt dat er minder vocht uit de aderen komt door een hogere tegendruk in de weefsels
2) de opname van lymfe door de lymfecapillairen (lymfehaarvaten) wordt vergroot. Druk verbetert de functie van het lymfestelsel en zorgt in combinatie met bewegen voor een versnelde afvoer van lymfevocht.
Bij een Ulcus Cruris (open been en/of slecht genezende wond) geeft zwachtelen eveneens een verhoogde druk waardoor de afvoerende bloedstroom wordt verbeterd en het eventuele oedeem wordt verminderd. Oedeem belemmert, als dat aanwezig is, namelijk de genezing van de wond.
Duur van het zwachtelen
Van tevoren is niet precies te zeggen hoe lang er gezwachteld moet worden om uw arm/been weer oedeemrij of stabiel te krijgen. Dit is afhankelijk van meerdere factoren, zoals uw verdere gezondheid, hoe lang zat het oedeem er al, hoe is het met uw mobiliteit, etc.
Er zijn verschillende soorten zwachtelmateriaal te verkrijgen. Ze zijn er van katoen zonder enige rek, met weinig of juist met veel rek. Daarnaast zijn er ook zwachtelmaterialen die uit 2 of 4 lagen bestaan en klittenbandsystemen. Elk materiaal heeft zijn voors en tegens en uw behandelaar zal afwegen welk materiaal ingezet zal worden.
Deel deze pagina