Voor vaatlijden worden verschillende benamingen gebruikt. Atherosclerose is de medische term en in de volksmond wordt het vaak aderverkalking genoemd. Beide termen omvatten het proces van geleidelijke vernauwing van de slagaders. Naarmate je ouder wordt, ontwikkelt zich eigenlijk bij iedereen wel enige vorm van aderverkalking. In het begin geeft dit meestal geen klachten omdat de vernauwing nog geen belemmering geeft voor de bloedstroom door de slagader. Wanneer aderverkalking te lang voortduurt, kan er een grote vernauwing of blokkade van het bloedvat ontstaan. Veel hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct, zijn vaak een gevolg van aderverkalking.
Bij vaatlijden in de benen, ook wel perifeer vaatlijden of etalagebenen genoemd, treedt een vernauwing op in de slagaders die naar uw beenspieren gaan. Tijdens het lopen hebben de spieren in uw benen dan relatief meer zuurstof nodig. Hiervoor moet er meer bloed naar uw benen stromen, maar dat lukt niet omdat de slagaders vernauwd zijn.
Wanneer vetten en cholesterol zich continu tegen de binnenwand van de slagader afzetten ontstaat er aderverkalking. Bij een te grote hoeveelheid LDL-cholesterol zal deze op den duur door de eerste laag van de vaatwand heen in de vaatwand neerslaan, dit wordt een fatty streak genoemd. Het lichaam geeft hierop een reactie en wil het LDL-cholesterol opruimen, met een soort van opruimcellen genaamd macrofagen en monocyten. Wanneer deze opruimcellen de hoeveelheid LDL-cholesterol niet allemaal uit de weg kunnen ruimen, ontstaat er een ontstekingsreactie. De opruimcellen veranderen in schuimcellen, vol met cholesterol. Dit leidt tot een vetophoping in de vaatwand. Deze vetophoping wordt een plaque genoemd.
Als deze vetophoping blijft groeien ontstaat er een vergroting aan de binnenkant van de slagader en wordt de vaatwand dus steeds verder naar binnen gedrukt. Hierdoor kan er een vernauwing in het bloedvat ontstaan, waardoor de bloedstroom wordt belemmerd. Om deze plaque in het bloedvat te beschermen wordt er door het lichaam een beschermlaag, in de vorm van een hard kapje, overheen gelegd, een soort korst. Wanneer de plaque stopt met groeien zal deze korst de plaque inderdaad beschermen. Maar je kunt je voorstellen, dat wanneer zo’n plaque blijft groeien, de korst kan scheuren door de druk van het ophopende vet.Wanneer een plaque scheurt zal de inhoud van de plaque in het bloedvat vrijkomen, waarop het lichaam direct een stollingsreactie op gang zet. Een bloedstolsel wordt dan gevormd om het gat te dichten. Zo’n bloedstolsel kan er echter voor zorgen dat de slagader compleet wordt geblokkeerd. Dit zorgt er dan dus voor dat de weefsels achter deze blokkade geen zuurstof meer zullen krijgen en dat dit weefsel dan af zal sterven. Dit laatste wordt een infarct genoemd.
Hieronder enkele veel voorkomende aandoeningen bij vaatlijden
- Chronisch Veneuze Insufficiëntie (CVI)
- Hypostatisch Eczeem
- Trombose
- Aderontsteking
- Wondroos
- Lymfoedeem
- Lipoedeem
